Meteen naar de inhoud

Publicaties

Boeken

2016. Stoïcijnse levenskunst: Evenveel geluk als wijsheid. Uitg. ISVW, Leusden.

2013. Spinoza: De geest is gewillig maar het vlees is sterk. Uitg. Klement, Kampen.

2013. Spinoza in bedrijf: Van passie naar actie. Uitg. Klement, Zoetermeer.

2013. Spinoza’s bijdrage aan een actueel debat:bestaat de vrije wil? Mededeling vanwege Het Spinozahuis, nr. 103, Uitg, Spinozahuis.

2012. CD-box (6 luistercolleges) Stoïcijnse levenskunst, evenveel geluk als wijsheid. Uitg, ISVW, Leusden.

 

2012. Brieven over het kwaad: De correspondentie tussen Benedictus de Spinoza en Willem van Blijenbergh. Uitg, Wereldbibliotheek, Amsterdam.

2010. Het Argentijnse gezicht van Spinoza: Passies en Politiek. Uitg. Klement, Kampen.

2005. Emoties. Van stoïcijnse apatheia tot heftige liefde. (red. M. van Reijen) Uitg. Klement, Kampen (NL)/ Pelckmans, Kapellen, (Be) okt. 2005, (2e druk 2007)

1995. Filosoferen over emoties, Reeks Sociale Weten­schappen, Uitg. Nelissen, B.V., Soest./ Barneveld. (4e druk 2003)

1984. Filo­sofie en hulp­verle­ning II (Mensopvattingen), Uitg. Ne­lis­sen B.V., Baarn/Soest. (2e druk 1992)

1984. Filo­sofie en hulp­verle­ning I (Wijsgerige kernbegrippen), Uitg. Ne­lis­sen B.V., Baarn/Soest. (7e druk 2003)

1984. Eigen verantwoordelijkheid. Een dubieus beroep in de hulpverlening.(met Leo van Buchem), Uitg. Nelissen B.V., Baarn.

Artikelen en overige bijdragen

2004. Spinoza: dat iedereen kan denken wat hij wil en kan zeggen wat hij denkt. In: Grenzen aan tolerantie. (red. Will Derkse), Damon, Budel.

 

2005. Sartre: Emoties en kwade trouw. In: Sartre. Een hedendaagse inleiding. (red. Ruud Welten), Uitg. Klement, Kampen.

 

200. Je voelt zoals je denkt. In: Zij denkt dus zij bestaat. Over vrouwen, mannen en denken. (red. Manon Duintjer). Ambo, Amsterdam.

 

2009. Spinoza en (de) verlichting, oost en west. In: Wat is verlichting? (red. Rients Ritskes), Asoka, Rotterdam.

 

2009. Spinoza’s naturalistische filosofie van de affecten. In: Spinoza. Filosoof van de blijheid. Academic and Scientific Publishers, Brussel.

 

2010. Benedictus de Spinoza en Willem van Blijenbergh: ‘De brieven over het kwaad’, ofwel een vriendschap die niet doorging. In: Filosofie. (Themanummer Politieke filosofie), Jrg. 20, nr. 4, juli/aug. 2010, Uitg. Garant, Apeldoorn.

 

2011. Een ‘aangekondigde dood’: Spinoza over de vrije wil. In: Filosofie. (Themanummer Vrije wil? Hoe zit dat? ), Jrg. 21, nr. 3, mei/juni. 2011, Uitg. Garant, Apeldoorn.

 

2012. Waar komt het filocafé vandaan? Een bijdrage in: Het filosofisch café
in acht vragen. Sandra Aerts (red.) pp. 10 t/m 25. Uitg. Garant,
Antwerpen, 2012.

 

2013. In: Levenskunst à la carte. Met een bijdrage van Miriam van Reijen
over stoïcijnse levenskunst. Redactie Joep Wijsbek, Uitg. Paul Quist,
maart 2013, 360 p., 19,95 €, meer info: http://www.quist.nl

Werken over Miriam van Reijen

2000. Antone Verbij, Denken achter de dijken. De opmars van de filosofie in Nederland. Ambo, Amsterdam,Pp. 36 t/m 50.

Stoìcijnse levenskunst; Evenveel geluk als wijsheid

 

 

Mensen lijden emotioneel niet door andere mensen of door de dingen die hen overkomen, maar door hun eigen gedachten daarover. Het zijn irrationele gedachten die negatieve emoties als irritatie, angst, teleurstelling, jaloezie en schuldgevoel veroorzaken. Daarom kan kritisch denken (filosoferen) hier verandering in brengen. Dit soort emoties heeft bovendien geen enkele positieve functie, ze betekenen alleen lijden. Inzicht, ambitie en moed kunnen meer tot stand brengen.

Spinoza

Dit boek wil vooral het actuele belang laten zien van Spinoza’s denken, dat in bepaalde opzichten als tegendraads kan worden gekenmerkt. Het schetst een weg naar wat Spinoza het ‘ware goed’ noemt, een individuele levenskunst, waarin inzicht, deugd, macht, vrijheid en vreugde samenvallen. Het schetst ook een weg naar het ‘hoogste goed’, een tegelijk verleidelijk en realistisch perspectief van een samenleving waar de mens, juist door zich met anderen te verenigen, zijn hoogste eigenbelang realiseert. Het boek maakt korte metten met de nog steeds gangbare opvatting dat in Spinoza’s filosofie, net als bij de Stoïcijnen en Descartes met hun sterk rationalistische inslag, de ratio de emoties de baas zou kunnen. Een belangrijke basisidee in Spinoza’s werk is immers juist dat de rede niets vermag tegenover de passionele drijfveer van het ‘vlees’, totdat zij zelf tot passie wordt. De auteur schetst Spinoza als een realist, voor wie het gaat om de mens zoals hij is, en niet zoals hij zou moeten zijn. Zijn uitgangspunt van de identiteit van lichaam en geest heeft verregaande consequenties voor klassieke filosofische thema’s als de vrije wil, het (niet) bestaan van het kwaad en de relatie van wijsheid en geluk. Wat betreft Spinoza’s politieke filosofie lijkt zijn pleidooi voor de radicale vrijheid van denken naast zijn opvatting dat de staat de godsdienstuitoefening moet controleren en zonodig beperken, een directe deelname aan het actuele debat. Ten slotte neemt de auteur het voor Spinoza op ten aanzien van een vaak slecht begrepen en niet geaccepteerd thema in zijn denken: de positie van de vrouw in de democratie.

Mensen lijden niet door de dingen die hun overkomen, maar door hun gedachten daarover. Irrationele gedachten veroorzaken negatieve emoties als irritatie, angst, teleurstelling, jaloezie en schuldgevoel. Dit soort emoties heeft geen enkele positieve functie.

Wie van lijder (passief) tot leider (actief) wil worden, kan terecht bij de Stoïcijnse levenskunst van onder meer Epictetus, Spinoza en Sartre. Daarbij hoort ook het keuzes maken zonder nodeloze onzekerheid en gepieker vooraf en zonder zinloze spijt- en schuldgevoelens achteraf.

Aan de hand van veel alledaagse voorbeelden vertelt Dr. Miriam van Reijen – zelf enthousiast stoïcijn – hoe het mogelijk is om te leven zonder irritaties en teleurstelling. Je kunt keuzes maken zonder nodeloze onzekerheid en gepieker vooraf, en zonder zinloze spijt- en schuldgevoelens achteraf.

https://www.luisterrijk.nl/luisterboek/9789491224331/stoicijnse-levenskunst-evenveel-geluk-als-wijsheid